Samsynsproblemer: Viden og fakta om samsynet
Selvom vi har to øjne, ser vi ikke dobbelt. Det skyldes det, der kaldes samsynet.
Vores samsyn er nemlig øjnenes evne til at samarbejde og sikre, at sanseindtryk fra begge øjnene sammensmeltes og bliver til ét fælles tredimensionelt billede, som hjernen registrerer. Nogle mennesker oplever dog at have det, som hedder samsynsproblemer, dvs. problemer med samsynet. Her kan man blandt andet opleve dobbeltsyn og besvær ved at bedømme afstande. Bliv klogere på samsynet og problemerne, der kan følge, hvis det ikke fungerer optimalt.
Kort om samsyn og samsynsproblemer
Samsynet begynder sin udvikling allerede i løbet af de første 3-4 levemåneder, og i løbet af de første leveår udvikles samsynet og øjnenes evne til at arbejde sammen og sammensmelte sanseindtrykkene til ét billede i hjernen. Indtil 8-10 års-alderen udvikles barnets syn, og samsynet er derfor indtil denne alder let påvirkeligt overfor forstyrrelser og ændringer.
Forudsætningen for et velfungerende samsyn er blandt andet to raske øjne, som kan se i samme retning, og som kan fokusere. Det betyder blandt andet, at begyndende skelen eller et mistet syn på det ene øje hos et mindre barn (hvor synet endnu ikke er færdigudviklet) kan nedbryde samsynet igen. Her kan det være svært at genoprette. Begyndende skelen eller et mistet syn på det ene øje hos et større barn (fra 10 år) eller en voksen, vil skabe forstyrrelser og påvirke samsynet, men fjernes/behandles forstyrrelsen, vil samsynsproblemerne typisk ophøre og samsynet kommer tilbage, fordi synet er færdigudviklet.
Symptomer på samsynsproblemer
Man oplever typisk kun symptomer på samsynsproblemer, hvis man har udviklet samsynet og mistet det igen på grund af ydre påvirkninger. Er samsynet aldrig blevet færdigudviklet, vil man sjældent opleve symptomer.
Symptomerne er typisk:
- Dobbeltsyn
- Besvær med at bedømme afstande
- Besvær med at fokusere
- Dårlig koncentration ved læsning
- Springer linjer over ved læsning
- Øjnene løber i vand og/eller svier
- Ubehag eller ingen 3D-oplevelse ved 3D-film
- Træthed
- Hovedpine ved koncentreret arbejde
Hvordan behandles samsynsproblemer?
Når man skal behandle samsynsproblemer, foregår det ved at behandle den bagvedliggende årsag fx skelen. Nogle former for skelen kan behandles ved hjælp af en særlig brille, mens sværere former for skelen kræver operation. Der findes også en række øvelser, som kan styrke samsynet.
Har du mistanke om samsynsproblemer, er det vigtigt at få undersøgt synet og få den rette behandling. Din øjenlæge kan hjælpe dig med at undersøge dit syn og finde den rette behandling for samsynsproblemerne.
Kilder: Netdoktor, Sundhed.dk, Optikerforeningen